• سیاست‌های مالی: برای کنترل و  مدیریت شرایط اقتصادی کشور، مسئولان تدابیری می‌اندیشند که درآمدها و هزینه‌های مربوط به دولت را کاهش داده و به طور کلی تغییر دهد.

به عقیده کینس اقتصاددان بریتانیایی افزایش و کاهش سطح درآمد هزینه‌های دولت بر نرخ تورم، بیکاری و میزان گردش پول تاثیر می‌گذارد. یکی از مهم‌ترین سیاست‌های مالی در مورد افزایش تولید ناخالص ملی است.

سیاست‌های مالی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

  • سیاست‌های خنثی: که در آن همه مالیاتی که دولت دریافت می‌کند صرف هزینه‌ها و مصارف دولتی می‌شود و تقریبا هیچ تاثیری در اقتصاد ندارد، اما یک مورد در این جا مهم است تعادل موجود سبب ایجاد تعادل قیمت‌ها می‌شود.

اگر این تعادل به بخورد یعنی عرضه تقاضا برابر نباشد( یعنی با تقاضا بالا و عرضه کم موجه شویم) با افزایش غیر قابل باور قیمت‌ها برخورد خواهیم داشت. دریافت مالیات مدیریت شده می‌تواند تعادل را برقرار کند.

  • سیاست‌های انبساطی: این نوع سیاست‌ها که بر چرخه اقتصادی موثر است، معمولا در دوران رکود اقتصادی اندیشیده می‌شوند. یعنی زمانی که درآمد دولت از مخارج و هزینه‌های آن کمتر است.

شرایطی را در نظر بگیرید که درآمد دریافتی مردم کاهش یافته و همزمان خرید کالایی که مالیات بر آن اعمال می‌شود، کاهش می‌یابد. یعنی عرضه افزایش یافته اما تقاضا کم است، در نتیجه مالیات دریافتی توسط دولت کاهش میابد.

در این شرایط دولت مالیات دریافتی را کاهش می‌دهد تا مردم بتوانند خرید کنند؛ به عبارت دیگر دولت درصدد افزایش میزان تقاضا است. در این میان دولت برای جبران کاهش میزان درآمدش باید از بانک مرکزی وام بگیرد یا از صندوق ذخایر استفاده کند.

  • سیاست‌های مالی انقباضی: نقطه مقابل مورد پیشین. دولت در این حالت با افزایش میزان مالیات درآمد بالایی داشته و قادر به پرداخت بدهی‌ها و کلا تامین مخارج خود است.

اما رشد اقتصادی سریع در جامعه سبب افزایش تقاضا و در نتیجه افزایش نرخ تورم و قیمت‌ها در بازار می‌شود. در همین راستا دولت با افزایش مقدار مالیات‌ها از میزان تقاضا کاسته و سبب کاهش نرخ تورم می‌شود.

  • سیاست‌های پولی: سیاست‌های مالی بسیار کارا و مفیدند اما قادر به کاهش میزان نقدینگی در جامعه نیستند. در این شرایط از سیاست‌های دیگری استفاده می‌شود که به سیاست‌های پولی معروفند.

معمولا در زمان اعمال سیاست‌های پولی از ابزارهایی نظیر نسبت سپرده قانونی، تغییر در سطح و ساختار نرخ بهره، اعطای تسهیلات بانکی و …. استفاده می‌شود. در ایران این سیاست‌ها یتوسط بانک مرکزی اندیشیده و اجرا می‌شوند.

اهداف سیاست‌ های پولی

ایجاد اشتغال، تثبیت سطح عمومی قیمت‌ها وثبات در نرخ بهره بانکی، ثبات در بازارهای بانکی و ارز.

  • سیاست‌های پولی انبساطی: در شرایط کاهش نقدینگی وگردش بسیار کم سرعت پول در جامعه بانک مرکزی به منظور اجرای این سیاست‌ها در صدد افزایش وام‌ها و تسهیلات و کاهش نرخ بهره بانکی قصد در  ایجاد انگیزه در افراد برای شروع فعالیت‌های اقتصادی دارد و همچنین با این      کار میزان گردش پول و نقدینگی در جامعه افزایش می‌یابد.
  • سیاست‌های پولی انقباضی: با بالا رفتن نقدینگی در جامعه بانک مرکزی برای تعادل بخشیدن به اوضاع نرخ بهره بانکی و هزینه‌های مربوط به دریافت وام را افزایش داده و به نحوی مانع از خروج پول از بانک‌ها می‌شود.

در نتیجه تمایل مردم برای خرج کردن پولشان کم می‌شود. نکته منفی در ارتباط با این سیاست‌ها بالا رفتن نرخ بیکاری است.